Serdecznie zapraszamy do wysłuchania wykładu online na żywo pani Reginy Kotłowskiej pod tytułem “Gwara – słowa sercem pisane”. Prelekcja będzie dostępna na profilu społecznościowym Facebook Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim (https://www.facebook.com/muzeumkociewieod) dnia 2 lutego, od godziny 18.00.

Geograficznymi różnicami języka zajmuje się dialektyka, ściśle obejmując wszystkie te działy co i jego historia. Jednak przechowanie w piśmie cech dawniejszego  dialektu charakterystycznego dla danego obszaru, jego gramatyki na przestrzeni kolejnych epok historycznych jest w zasadzie niewykonalne, z powodu braku materiału, bo gwara to język mówiony, język ludu, a lud w przeszłości w ogromnej większości, był niepiśmienny.  Gwara jest słowem sercem pisanym. Jest mową, która zachowała swój jedyny, unikatowy i niepowtarzalny nigdzie koloryt, chociaż poszczególne jej słowa mogą występować w sąsiednich regionach, co  nie musi wcale oznaczać, że w identycznym znaczeniu, czy funkcji. 

Dnia 16 II 2021 roku doktorantka z Uniwersytetu Gdańskiego Judyta Tatarek wygłosi wykład nt. Badania nad kulturą kociewską a rozwój ruchu regionalnego. 

W pierwszej części prelegentka skupi się na początkach badań nad kulturą Kociewską w XIX wieku, czyli głównie na badaniach regionalizmu kaszubskiego, w których temat kociewski potraktowany był pobocznie (prace Kolberga, Legowskiego). W następnej części omówi stan kultury ludowej i poszczególnych artefaktów, które były już w miarę usystematyzowane w okresie powojennym. W ostatniej części omówi najnowsze badania, a także działania samorządów i instytucji dla polaryzacji wiedzy o regionie.

Wykład będzie można oglądać od godziny 18.00 na profilu społecznościowym Facebook Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim (https://www.facebook.com/muzeumkociewie). 

Kochani z okazji Dnia Babci i Dziadka zachęcamy do posłuchania wykładu pani dr hab. Moniki Nawrot-Borowskiej z Uniwersytety Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy pod tytułem “Zabawy dziecięce w II. połowie XIX i na początku XX wieku – wybrane problemy z wykorzystaniem grafik z epoki”. Wykład będzie dostępny od godziny 12.00, od dnia 21 stycznia, na profilu społecznościowym Facebook Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim (https://www.facebook.com/muzeumkociewie).

Dnia 19 stycznia o godzinie 18.00 zapraszamy na profil społecznościowy Facebook Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim (https://www.facebook.com/muzeumkociewie). Odbędzie się tam wykład Łukasza Gackowskiego pod tytułem “Jak tworzy się własną legendę? Droga profesora Józefa Kostrzewskiego w dwudziestoleciu międzywojennym”

Józef Kostrzewski (1885-1969) – archeolog, profesor Uniwersytetu Poznańskiego i jeden z jego założycieli, twórca poznańskiej szkoły archeologicznej i Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. W tym jednym zdaniu często zamyka się życie tego badacza. Studenci poznają go od pierwszych swoich wykładów, jako legendarnego naukowca, nestora i praktycznie twórcę polskiej archeologii.

Istotnie – był niezwykle aktywnym badaczem. Prowadził wykopaliska m.in. w Rzucewie, Gnieźnie, Biskupinie. W samym tylko dwudziestoleciu międzywojennym opublikował ponad 600 pozycji. Od samego początku swej kariery wykładowcy bardzo sumiennie podchodził do przekazywania warsztatu i doświadczenia swym uczniom.  Uważał, że wiedza o pradziejach musi być szeroko udostępniana i powszechnie znana. Często występował z wykładami popularnonaukowymi w ogólnodostępnych miejscach – takich jak domy kultury, a nawet sale dworcowe.

Co jednak spowodowało, że Profesor stał się dla międzywojennej Polski postacią tak znaną i zasłużoną? Czym zaszedł za skórę Niemcom, że od pierwszych dni inwazji niemieckiej we wrześniu 1939 roku był poszukiwany przez Gestapo, jako „wrogo nastawiony do narodu niemieckiego”? Jaka była historia człowieka, który mając jedynie 34 lata znalazł się w grupie osób zakładających Uniwersytet Poznański? Jakim autorytetem dysponował, skoro potrafił przekonać samego marszałka Rydza-Śmigłego, by ten przekazał ekspedycji w Biskupinie balony wojskowe?

W trakcie spotkania poznamy ten właśnie odcinek życia Profesora. Dwudziestolecie międzywojenne było niezwykle barwnym i dynamicznym okresem na wielu polach. Jednym z nich była archeologia. Była nauką młodą, jednak dynamicznie się rozwijającą. Chętnie komentowaną, oraz… równie chętnie wykorzystywaną politycznie. Do zobaczenia!

____________________
Łukasz Gackowski – popularyzator nauki, archeolog. Od kilkunastu lat zajmuje się szerzeniem wiedzy o przeszłości. Pracuje w Muzeum Archeologicznym w Biskupinie. Miejsce to, nierozłącznie kojarzące się z profesorem Józefem Kostrzewskim, spowodowało w nim narastające zainteresowanie tą barwną i inspirującą postacią.

Zapraszamy do wysłuchania krótkiego wykładu na temat POWSTANIA STYCZNIOWEGO. Opowie o nim historyk – kustosz w Muzeum Ziemi Kociewskiej – Zbigniew Potocki. Wykład dostępny będzie od wtorku 12 stycznia 2021 roku od godziny 18.00, na portalu społecznościowym Facebook Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim.

Powstanie styczniowe, które wybuchło 22 stycznia 1863 roku i skierowane było przeciw Imperium Rosyjskiemu, było największym i najdłużej trwającym polskim powstaniem narodowym, spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej. Powstanie to miało charakter wojny partyzanckiej. W czasie jego trwania stoczono około 1200 bitew oraz potyczek, a przez polskie szeregi przewinęło się blisko 200.000 osób.

Mimo początkowych sukcesów zakończyło się przegraną powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy poległo w walkach, blisko 1000 osób stracono, około 38.000 skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię, a około 10.000 tysięcy wyemigrowało.  

Wojska rosyjskie pacyfikowały powstanie z dużą determinacją i okrucieństwem. Miejscowości, które udzieliły schronienia powstańcom były palone, zdarzały się również przypadki rzezi ludności cywilnej. Niszczono także dobra kultury.

Z wykładu dowiemy się o tym, że pomimo niepowodzenia militarnego, powstanie styczniowe osiągnęło część celów politycznych, a także o kociewskich aspektach tego zrywu narodowego.

Na zdjęciu: obraz Maksymiliana Gierymskiego “Patrol powstańczy”

Od 4 do 17 stycznia, w ramach ferii zimowych, zapraszamy do odwiedzania muzealnych mediów społecznościowych (Facebook – Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim). Codziennie będą się ukazywały zagadki, ciekawostki, krzyżówki, rebusy (o godzinie 8.05) oraz filmiki (o godzinie 11.00), według następującego planu:

4 stycznia:

– ciekawostka: 7. cudów świata

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: grób skrzynkowy z popielnicami twarzowymi ludności kultury pomorskiej

5 stycznia:

– krzyżówka: miejsca, w których przechowuje się zabytki

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: drewniane rury wodociągowe pochodzące z XVII wieku

6 stycznia:

– ciekawostka: lista cech, po których można rozpoznać obiekt zabytkowy?

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: plan Starogardu z 1810 roku

7 stycznia:

– zabawa: dopasuj nazwy zawodów do ich definicji

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: wystawa czasowa ceramiki

8 stycznia:

– ciekawostki: czym są duch miejsca, biały kruk, ząb czasu oraz muzy?

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: skrzynia wianowa

9 stycznia:

– zgadywanka: znajdź 10 różnic

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: sportowy sztucer

10 stycznia:

– ciekawostka: jak dzielimy dziedzictwo kulturowe?

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: kur

11 stycznia:

– krzyżówka: obiekty archeologiczne ukryte w ziemi

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: szyld fabryki Winkelhausen

12 stycznia:

– ciekawostka: jak archeolog próbuje zdobyć wiedzę?

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: haft kociewski

13 stycznia:

– zagadka: labirynt z imieniem polskiego odkrywcy

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: XIX-wieczny album

14 stycznia:

– zabawa: dopasuj nazwy do symboli związanych z pojęciem tradycja

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: fotografia Arie Izaaka Goldfarba

15 stycznia:

– krzyżówka: dzięki niej dowiesz się, gdzie znajduje się muzeum tradycyjnych instrumentów ludowych?

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: miniatura kociewskiej chaty

16 stycznia:

– zabawa: dopasuj definicję do nazwy

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: szklana ampułka z wykopalisk

17 stycznia:

– zagadka: rebus, którego odszyfrowanie, pozwoli poznać ojca polskiej etnografii

– film z cyklu “Tajemnice Muzeum”: legenda o herbie Starogardu

Kochani życzymy, żeby w 2021 roku, wszystko poszło tym razem zgodnie z planem i udało się zrealizować każde postanowienie.

Życzymy, żeby ta nadzieja i wiara w lepsze jutro nie opuszczała Was przez cały nadchodzący rok.

Życzymy, żebyście w Nowym Roku mieli wiele powodów do uśmiechu, cieszyli się dobrym zdrowiem, pogodą ducha oraz każdym dniem.

Niech to będzie wspaniały rok!!!

Kochani z okazji Świąt Bożego Narodzenia cała załoga Muzeum Ziemi Kociewskiej życzy przede wszystkim dużo zdrowia, miłości i wyjątkowej atmosfery. Niech radość i szczęście wypełnią każdą chwilę, niech ten czas będzie przepełniony ciepłem, dobrem, spokojem, odpoczynkiem i dystansem do tego, co wokół. Niech towarzyszy Wam uśmiech, wyśmienity nastrój, miłe wspomnienia i niespodzianki oraz nadzieja na lepsze jutro 🙂

Na zdjęciu: rysunek na szkle pana Zbigniewa Wespy

Serdecznie zapraszamy do zobaczenia prezentacji multimedialnej pod tytułem “Od Adwentu po Święto Trzech Króli na Kociewiu”, którą przygotowała pani Izabela Czogała. Prelekcja będzie dostępna na profilu społecznościowym Facebook Muzeum Ziemi Kociewskiej od dnia 15 grudnia, od godziny 18.00.

Wykład będzie obejmował omówienie okresu Adwentu poprzedzającego Boże Narodzenie, aż do święta Trzech Króli. Nie zabraknie wyjaśnienia jak wyglądali kolędnicy i szopka. Wigilijny wieczór opierał się o tradycję dzielenia się opłatkiem, symbolikę charakterystycznych potraw, śpiewanie kolęd, Mikołaja, a także o odrobinę magii. To wszystko prowadziło do czasu radości, uczt, wróżb o nadchodzącym roku, przenikania się świata żywych i umarłych, ludzi i zwierząt.

Zdjęcie: przedstawienie jasełkowe w Pączewie. Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej 1933-35. Zdjęcie jest własnością pani Reginy Kotłowskiej.