Działalność Muzeum Ziemi Kociewskiej

Działalnością merytoryczną Muzeum Ziemi Kociewskiej obejmuje terytorium trzech powiatów: starogardzkiego, świeckiego i tczewskiego. W ramach swojej wielopłaszczyznowej działalności zajmuje się m.in.: pozyskiwaniem eksponatów, ich inwentaryzacją, konserwacją oraz eksponowaniem.

Zabytki są prezentowane na wystawach stałych: archeologicznej, etnograficznej i historycznej, mieszczących się w budynku administracyjnym przy ul. Bocznej 2 oraz w Basztach Narożnej i Gdańskiej, a także na wystawach czasowych – w budynku administracyjnym oraz Ratuszu Miejskim.

Posiadamy również bibliotekę liczącą prawie 3000 woluminów, z której korzystają uczniowie szkół wszystkich szczebli, a także studenci i mieszkańcy miasta oraz regionu.

Muzeum Ziemi Kociewskiej jest ośrodkiem działalności oświatowej, kulturalnej
i wychowawczej. W ramach działalności edukacyjnej, prowadzimy muzealne lekcje dla młodzieży szkolnej z zakresu archeologii, historii i etnografii (ponad 40 tematów) oraz prelekcje, odczyty, wycieczki po mieście i pokazy dawnych form wytwarzania produktów regionalnych.

Niezwykle ważny jest kontakt z kociewskimi twórcami ludowymi, których prace prezentujemy na wystawach. W ramach możliwości wspieramy merytorycznie i finansowo plenery Twórców Ludowych organizowane przez Zespół Szkół Publicznych w Bytoni.

Muzeum chętnie włącza się, a także współorganizuje inne przedsięwzięcia kulturalne m.in. konferencje, targi, spotkania z autorami książek i filmów, gry terenowe czy kongresy. Corocznie uczestniczymy w tzw. Noc Muzeów. Bierzemy również udział w innych ogólnopolskich akcji, jak chociażby Europejski Dni Dziedzictwa czy 60+KULTURA.

Współpracujemy również z muzeami i galeriami w kraju i za granicą, wypożyczając z nich lub od nich eksponaty bądź całe wystawy.

Na płaszczyźnie lokalnej współpracujemy z miejscowymi placówkami, m.in. : Starogardzkim Centrum Kultury, Miejską Biblioteką Publiczną im. ks. Bernarda Sychty, Ośrodkiem Sportu i Rekreacji, Ogniskiem Pracy Pozaszkolnej, Domami Pomocy Społecznej, Osiedlowym Domem Kultury, Grodziskiem Owidz oraz szkołami i przedszkolami.

Kociewski region etnograficzny przybliżamy także cudzoziemcom, poszukującym tutaj swoich korzeni, udzielając im np. fachowej pomocy w poszukiwaniu przodków. Odwiedzają nas potomkowie emigrantów kociewskich m.in. z Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Nowej Zelandii. Wśród zwiedzających bywają dawni mieszkańcy Starogardu pochodzenia niemieckiego, przebywający obecnie poza Polską. Żywo interesują się naszym miastem, jego przeszłością i teraźniejszością. Spektakularnym wydarzeniem było przekazanie rekonstrukcji kociewskich strojów ludowych tworzącemu się Muzeum Osadnictwa w Dunedin
na Wyspie Południowej w Nowej Zelandii. Muzeum Ziemi Kociewskiej odwiedzają również różne grupy środowiskowe jak Kombatanci czy Sybiracy, oraz delegacje z zaprzyjaźnionych miast partnerskich z Niemiec, Rosji, Ukrainy, Danii czy Chin.

Istotnym elementem naszej działalności jest publikowanie od 2006 roku Rocznika Muzealnego „Rydwan”, który stał się agorą intelektualną dla środowisk związanych
lub zainteresowanych Kociewiem. Na stronach „Rydwanu” prezentują się archeolodzy, etnografowie, historycy, regionaliści, ludzie pragnący przekazać innym swoją wiedzę o przeszłości ziemi kociewskiej, jej mieszkańcach, obyczajach i tradycjach ludowych, a także współczesnych problemach, wnosząc np. ciekawe pomysły na rewitalizację starej zabudowy miejskiej. „Rydwan” jest też miejscem prezentacji plonów konferencji, spotkań, wystaw i imprez organizowanych przez inne instytucje, którym bliskie są sprawy Kociewia.

Oprócz “Rydwanu” Muzeum wydaje inne własne opracowania, do których należy chociażby “Gród w Owidzu. Warownia na kupieckim szlaku”. Artykuły pracowników regularnie znajdują swoje miejsce w lokalnej prasie.

W rozwój kultury i działań naukowych wpisują się także badania archeologiczne. Muzeum przyjmuje zabytki archeologiczne z terenu całego Kociewia. Prace archeologiczne prowadzone
na tzw. wzgórzu św. Jana i grodzisku wczesnośredniowiecznym w Owidzu były inicjatywą Muzeum. Efektem wieloletnich badań archeologicznych oraz starań Muzeum jest rekonstrukcja grodu w tym miejscu. Budowa miała charakter nowatorski, gdyż jest to jedyne tego typu przedsięwzięcie na terenie powiatu starogardzkiego. Uwidocznia ono dziedzictwo kulturowe regionu i kraju. Stało się również bezcennym źródłem wiedzy historycznej. Zadanie zrealizowano partnersko przez Gminę Wiejską i Miejską Starogard Gdański, do czego również wnieśliśmy znaczący wkład wespół ze Stowarzyszeniem na Rzecz Wspierania Inicjatyw Badawczych ,,FIBULA”. Obiekt stanowi także niebagatelną atrakcję turystyczną.

W minionym 40.leciu Muzeum zawiadywało dwóch dyrektorów. Oprócz wspomnianego Andrzeja Błażyńskiego – nieżyjący już historyk Bogusław Faltynowski ((1991 – 2005). Swoje zawodowe losy związało z nim kilkadziesiąt osób i część z nich wiąże nadal. Doktoryzowali się
i doktoryzują kolejni pracownicy. Przygotowano ponad 400 wystaw. Wśród oglądajacych je osób byli ambasadorowie i konsule innych państw (Australii, Chin, Nowej Zelandii, Rosji), polscy ministrowie, posłowie i senatorowie, polska młodzież i dzieci, ich rodzice i dziadkowie. Byli też żądni wrażeń obywatele pięciu kontynentów. Tysiące. Większość międzynarodowych delegacji odwiedzających Starogard.