Sto lat temu mieszkańcy naszego miasta uczestniczyli w wyjątkowym wydarzeniu.
Po I wojnie światowej, w Wersalu zapadły bardzo ważne postanowienia, dotyczące powojennego ładu w Europie.

Istotną kwestią tych rokowań była sprawa polska, a dokładnie powrót Pomorza do odradzającej się Rzeczypospolitej. Tam 21 stycznia 1920 r. zapadła decyzja o przyłączeniu Pomorza Nadwiślańskiego do Polski. W wyniku trudnych negocjacji zwycięskich państw z Niemcami, ostatecznie wprowadzono w życie “Orędzie Woodrowa Wilsona”, w którym w punkcie 13 podkreślano prawo Polski do dostępu do morza. W granicach “korytarza pomorskiego” znalazł się również Starogard.

Jak opisują tamten piękny czas źródła kronikarskie, dzień 29 stycznia 1920 r. był bardzo mroźny. Nie przeszkadzało to podniosłej atmosferze wśród mieszkańców, gdy do Starogardu przybyło po 148 latach wojsko polskie, owacyjnie witane przez mieszkańców miasta i okolicy. Radość i euforia udzielały się wszystkim. Na bramach triumfalnych widniały napisy o treści: “Królowo Korony Polskiej módl się za nami” oraz “Niech żyje żołnierz polski”. Na fasadach wielu budynków powiewały biało – czerwone flagi narodowe. Była to wielka manifestacja patriotyzmu, której nie pamiętali najstarsi mieszkańcy miasta.

Sztandarową postacią tamtej epoki był niewątpliwie generał Józef Haller, darzony wielką estymą zarówno przez miejscowe władze, jak również przez mieszkańców Starogardu, który trzykrotnie odwiedzał nasze miasto.

Wśród witających wojsko polskie był komisaryczny starosta powiatowy, Czesław Nagórski, wyznaczony do tej funkcji przez Powiatową Radę Ludową. Ze strony duchowieństwa, komitet powitalny reprezentował ksiądz Doering.

Kolejnym owocem odzyskanej wolności było szybkie odradzanie się polskiego życia w sferze publicznej: w tworzeniu polskiej administracji, oświaty, stowarzyszeń i kół środowiskowych, które swoją działalnością znakomicie wpisały się w polski charakter miasta.

Opracował:

Zbigniew Potocki
kustosz Muzeum Ziemi Kociewskiej
w Starogardzie Gdańskim

Skip to content